Waarom post jij eigenlijk niet meer op Instagram?
Als ik door mijn Instagram-feed scrol, kan ik maar één ding concluderen: dit platform is verpest. Er lijkt een collectieve gêne te zijn ontstaan om nog iets te posten. Mijn vrienden posten nauwelijks meer, en áls ze dat doen, dan precies volgens het stramien: een casual ‘dump’ van de afgelopen tijd. Hoe sociaal is deze media nog, als mijn feed wordt overgenomen door content creators waarvan ik me niet eens meer herinner waarom ik ze ooit ben gaan volgen? Waar blijven jullie posts, mijn lieve vrienden?
Posten doen we niet meer, maar tijd doorbrengen op de app doen we massaal. We lezen genoeg alarmerende koppen over de invloed van social media op jonge mensen, maar toch spenderen we gemiddeld drie uur per dag op deze platforms. Maar wat zien we daar eigenlijk? Zeker geen spontane updates van onze vrienden. Die posten alleen als er een hele zomer in één keer samengevat moet worden, of wanneer ze op vakantie zijn geweest.
Ik deed een experimentje en scrollde door 20 posts op mijn feed. Zes daarvan waren gesponsord, vier waren ‘voorgesteld’. Kortom: ik koos er slechts voor om de helft van die posts te zien; de rest werd me door algoritmes opgedrongen (en laten we eerlijk zijn, zelfs die andere helft wordt gestuurd door wat het algoritme die bepaalt wat jij van welke vriend te zien krijgt). Bij stories maakt Instagram geen gebruik van voorgestelde verhalen, maar toch waren 15 van de 50 stories die ik bekeek gesponsord. En dan tel ik de subtiele promoties van influencers nog niet eens mee.
Instagram is stilletjes veranderd van een creatief platform naar een entertainment platform. Het draait allang niet meer om de posts van gewone gebruikers, maar om jouw aandacht vast te houden voor merken en creators. Omdat Instagram beseft dat het de strijd met TikTok niet kan winnen, ondernamen ze deze zomer een wanhopige poging om ons weer aan het posten te krijgen. Ze kozen hiervoor de enige vorm waarin we nog enigszins actief zijn: de carrouselposts. De limiet werd verhoogd van 10 naar maar liefst 20 foto’s per post.
De achteloze dump
Volgens Kyle Chayka in The New Yorker ontstonden de carrousel dumps tijdens de coronaperiode. Grote sterren zoals Emma Chamberlain begonnen ermee, simpelweg omdat er geen spectaculaire momenten meer waren om te delen. Het werd een trend om nonchalant de vibe vast te leggen: een foto van een half aangegeten dinertafel met lege wijnglazen en de impliciete boodschap: “Ik had het zo leuk dat ik geen tijd had voor een perfecte foto’’. Bonuspunten als de foto een tikje ingezoomd en onscherp is.
De nonchalance van de dump wordt vaak toegeschreven aan Generatie Z, die als digitale generatie authenticiteit zou nastreven en zich wil afzetten tegen de gepolijste esthetiek van millennials. Maar laten we eerlijk zijn: hoe achteloos is die dump echt? We ‘dumpen’ allemaal volgens hetzelfde script: jij staat er maar om de foto op, je post ook foto’s van vrienden en de omgeving, en als afsluiter een gekke foto. Het lijkt nonchalant en ongepland, maar is in werkelijkheid net zo zorgvuldig gestyled als de posts waar we zogenaamd tegen protesteren.
Eigenlijk is het ironisch: uit onze weerzin tegen posten is de oplossing geworden om, áls we het doen, meteen 10 of nu zelfs 20 foto’s tegelijk te delen. De dump is onze manier om nog een beetje zichtbaar te blijven, zonder dat het voelt alsof we te veel delen. Helemaal passend bij het Nederlandse cliché: ‘‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’’.
Het posten van één enkele foto wordt als gewaagd beschouwd. Misschien herinnert het ons te veel aan onze pubertijd, waarin we schaamteloos selfies met beugels en dramatische filters deelden. Niet bepaald iets om met trots op terug te kijken. Ik ken zelfs mensen die een loophole hebben gevonden: ze posten één foto, maar archiveren hem direct en zetten hem later weer op hun profiel. Zo staat die ene foto mooi op de feed, zonder dat je de gêne van het posten hoeft te doorstaan.
De gepolijste nonchalance van Generatie Z
Wij, Gen Z, worden op z’n best omschreven als zelfbewust, maar vaak ook als self-obsessed. Niet gek, want we zijn opgegroeid met het idee dat er altijd iemand meekijkt. We navigeren door een (online) wereld die niet door ons is ontworpen, terwijl we vanaf jonge leeftijd al een publiek beeld van onszelf moesten managen.
“Gen Z have been forced by a culture they did not create to be conscious of themselves at every moment, to curate every aspect of themselves, and to present it to the world for judgment.” - Bo Burnham
Generatie Z, wij dus, worstelt met een innerlijke dubbele moraal. Het is bijna onmogelijk om authentiek te zijn, laat staan een eigen smaak te ontwikkelen, in een wereld waarin alles draait om vergelijken. Ons collectieve antwoord is zorgvuldig een nonchalant beeld van onszelf presenteren. Alsof het ons allemaal niets boeit en we niet uren door onze feeds scrollen om te zien wat anderen doen. Zelf post ik denk ik relatief vaak, maar je zult me bijvoorbeeld nooit een Reel over mijn vakantie zien maken. Daar gaat zoveel werk in zitten, dat de illusie van moeiteloosheid meteen verdwijnt.
Ik dacht dat het hierbij ophield: dat wij als Gen Z gewoon een beetje verknipt zijn. Maar dat blijkt niet het hele verhaal te zijn. Diezelfde Kyle Chayka, die de term dumps beschreef, legt in zijn boek Filterworld uit dat carrouselposts – hoewel ooit populair gemaakt door beroemdheden en Generatie Z – niet alleen door ons worden verspreid. Er zit meer achter waarom ze nu zo dominant zijn in onze feeds.
De carrouselpost: Instagram’s aandachtsvanger
Instagram’s algoritmes blijken carrouselposts sterk te bevoordelen: deze bereiken 1,4 keer meer accounts en genereren 3,1 keer meer interactie dan gewone posts. Voor influencers, wier inkomen afhangt van zichtbaarheid, zijn dumps daardoor de enige manier om in jouw feed te verschijnen. Ondertussen word jij overspoeld met dumps in plaats van enkele-foto-posts, waardoor jij overtuigd wordt dat dumps de enige sociaal geaccepteerde manier zijn om jezelf op social media uit te drukken.
Trying to mark life moments or maintain a photographic diary in the midst of such rampant commodification is, at this point, almost an act of resistance. Yet the twenty-image dump is also supplying exactly what Instagram, as a platform, needs more of: high-engagement, high-volume content. - Kyle Chayka voor The New Yorker.
Zoals creator Nicky Reardon uitlegt: Instagram is geen sociaal platform meer, maar een broadcastingplatform. Het draait niet meer om wie je wilt zien, maar om wat je leuk vindt. Dit is een slimme strategie: Instagram houdt je vast met aanbevolen posts, leuke Reels en een gepersonaliseerde ‘verkennen’-pagina, zonder dat jouw vrienden daar actief voor hoeven te zijn.
Als we dan toch posten, weten we vaak niet eens wat bepaalt of anderen onze posts überhaupt te zien krijgen. We moeten ons telkens aanpassen aan onzichtbare, steeds veranderende ‘regels’ die niemand echt begrijpt. In de illusie van verbinding die social media ons voorspiegelt, blijven we wanhopig zoeken naar contact op platforms die in werkelijkheid vooral onze aandacht verkopen aan adverteerders.
Merken maken slim gebruik van deze kwetsbaarheid. Vic Clé, TikTokker en eigenaar van het influencermanagementbureau Altijd Zes, legt in de podcast POM van Ernst-Jan Pfauth en Alexander Klöpping uit dat we met volle aandacht door onze feeds scrollen, waardoor advertenties veel beter doordringen. Bij traditionele media, zoals televisie, haken we vaak al af zodra het reclameblok begint. Als merk zou je wel gek zijn om daar niet op in te spelen.
Overgenadigt aan de grillen van Instagram – of niet?
Om de illusie van verbinding te behouden, lijkt Instagram ons koste wat het kost weer aan het posten te willen krijgen. Ze maken het ‘casual’ door nieuwe features te lanceren (en te kopiëren), zoals Stories en Reels. De nieuwste poging is de carrouselpost van 20 foto’s, die meer zichtbaarheid oplevert. Maar uiteindelijk blijft het hetzelfde verhaal: wij moeten ons aanpassen aan hun regels en kunnen ons alleen uiten binnen de zorgvuldig bedachte kaders van het platform.
Toch is er een alternatief, zoals Kyle Chayka suggereert: ‘stap van het carrousel af’ en post gewoon weer wat je zelf leuk vindt. Of, nog radicaler, zoek een nieuw sociaal platform dat je niet onbewust richting merkcontent duwt. Een soort premium Instagram, zonder al die algoritmische manipulaties.
Ik probeer het nu een maand uit: Instagram zonder advertenties (€12,95 per maand). Misschien voelt het bevrijdend, of misschien blijft het platform net zo beklemmend. Ik laat het weten.
Super interessant!!!!!!!